Het strafblad van de diender

www.bezorgdedienders.nl
bezorgdedienders@gmail.com

13 juli 2023

HET STRAFBLAD VAN DE DIENDER / EEN TWEEDE KANS.

Wanneer ik eenmaal begin te schrijven “vloeien de columns meestal uit mijn pen”, maar ditmaal wilde het niet erg vlotten. Niet omdat het ontbrak aan stof tot overdenken, maar het onderwerp ligt best gevoelig in de politie-organisatie en in onze maatschappij in het algemeen.

In een cultuur waarin de term “grensoverschrijdend gedrag” te pas en te onpas wordt gebezigd, overigens met het gevolg dat de waarde daarvan devalueert, loop je, wanneer je een visie ventileert die niet strookt met die van “andersdenkenden” (vanuit welke invalshoek dat ook moge zijn), het risico om in een hokje geplaatst te worden waarin je jezelf niet thuis zou voelen.

En toch, wanneer niemand meer de vrijmoedigheid vindt om zijn/haar mening of gevoel te uiten, dan wordt het eng in de maatschappij en organisatie. In dat besef, en in het besef dat alles gezegd mag worden maar niet altijd gezegd hoeft te worden, schrijf ik deze column. Ik ben niet van het schofferen en tot elke prijs gelijk hebben, maar onder laten sneeuwen ligt mij evenmin. Naar mijn mening gebeurt dat laatste steeds vaker.

“De politie” wordt in de verschillende nieuwsitems, talkshows en andere (sociale)media, in het algemeen weggezet als één grote discriminerende, racistische, grensoverschrijdende club, waar het gebruik van buitenproportioneel geweld en frauduleus handelen vaak de maatstaf is. Dat raakt mij, en ik druk het netjes uit wanneer ik schrijf dat het mij bijzonder teleurstelt.

Niet zelden worden er dan politiekcorrecte maatregelen genomen, nog voordat men precies weet wat er heeft plaatsgevonden. Het lijkt er dan wel eens op, dat imagoschade van het korps van grotere zorg is dan het belang en welzijn van de medewerker.

Er zijn gevallen bekend waarin politie-agenten op basis van filmfragmenten publiekelijk afgerekend en te schande gemaakt werden vanuit eigen organisatie (zo’n politie willen wij niet zijn), publiek, politiek en zelfs de ombudsman, onder het motto “kijk ons eens deugen”.

Na een veel te lang durend onderzoek, gedurende welke periode diezelfde collega’s in onzekerheid werden gelaten, werden de nuances duidelijk waarna de collega’s “in ere werden hersteld”. Maar de publieke beschadiging had zijn onherstelbare werk gedaan. En ook vernederende bejegening, kan zodanig traumatisch ervaren worden, dat het tot PTSS leidt.

Wanneer een burger een overtreding of misdrijf begaat, is er de mogelijkheid dat daar een aantekening in het Justitieel Documentatie Register aan gekoppeld wordt. In de volksmond spreekt men dan over een strafblad. Zo’n strafblad kan in het latere leven van die persoon best vervelende gevolgen hebben. Afhankelijk van het gepleegde feit, is er echter wel de mogelijkheid om na een verjaringstermijn van dat strafblad af te komen.

Bij de politie-organisatie in Nederland werken duizenden dienders die ook een “strafblad” hebben. Een strafblad van een geheel andere orde. Een strafblad dat misschien weggestopt kan worden, maar dat nooit meer verjaart.

Het zijn de beelden en ervaringen die op het netvlies zijn gebrand, en die op het meest onverwachte moment “naar boven kunnen komen”. Zij kunnen aanleiding zijn voor een verwrongen referentiekader, dat het vertrouwen in leidinggevenden en/of de mensheid in zijn algemeen negatief beïnvloedt. Het zijn de hamerslagen op de beitel die het karakter van een mens mede vormen.

Bij “mijn” eerste dode aan het begin van het operationele deel van mijn loopbaan bij de politie, werd het lichaam inbeslaggenomen en was het noodzakelijk dat de politie tijdens het overbrengen van dat lichaam, erbij bleef tot een arts de schouw had verricht. Toen het lichaam bij het rouwcentrum op een roestvrijstalen tafel werd gelegd en van kleding werd ontdaan, hoorde ik bij de medewerkers van het rouwcentrum een vorm van taalgebruik, die mij op z’n zachtst gezegd verbaasde.

Kennelijk was dat bij één van de medewerkers opgevallen. Hij vroeg mij hoe lang ik al bij de politie zat. Toen ik hem vertelde dat dat nog niet zo lang was, zei hij tegen mij: “Dat is ons schild jongen, anders zouden we dit werk niet lang volhouden. Wanneer er nabestaanden bij aanwezig zouden zijn, dan zouden we nooit op die manier met elkaar praten”. Ik kon toen absoluut niet bevroeden, dat ik na verloop van tijd zo’n zelfde schild zou gebruiken tijdens en/of na heftige gebeurtenissen.

Dat kwam o.a. wel eens tot uiting wanneer we ons stonden om te kleden in de kleedruimte, na een dienst waarin we voor de zoveelste keer uitermate vervelende confrontaties hadden beleefd met overlast gevende jongeren met een migratieachtergrond, waarbij termen als “k..kerhomo” en “ga je moeder n..ken” door de lucht vlogen.

Bovendien was de politiesterkte voor wat betreft het operationele deel van de organisatie toen nog aanzienlijk ruimer, en stonden we na een avonddienst met minstens 6-8 dienders ons om te kleden en ondertussen “stoom af te blazen”. Er bestonden toen nog geen appgroepen waarin stoom werd afgeblazen. Tijdens de crepeersterkte gedurende vakantieperiodes van destijds, waren er meer dienders beschikbaar dan nu voor de “normale” planperiodes.

Kan dat schild dan te pas en te onpas als excuus gebruikt worden, wanneer de diender “uit de bocht vliegt”? Nee, maar het is wel een factor waar we mee te dealen hebben, en waarmee misschien rekening gehouden zou kunnen worden voordat er geoordeeld en veroordeeld wordt.

Moeten er dan geen consequenties aan verbonden worden, wanneer een diender “uit de bocht vliegt”? Ook dat leest u niet in deze column. Er bestaat echter onderscheid tussen rechtmatig en rechtvaardig. Een opgelegde straf kan rechtmatig zijn, maar kan wanneer je inzoomt op de feiten zo onrechtvaardig voelen.

Je kunt soms door je aan de letter van de wet te houden, tegen de geest van de wet ingaan. Dan ontbreekt de fijngevoeligheid en wordt alleen de strenge wet bepalend onder druk van media, publieke opinie etc., die zelf geen enkel idee hebben wat de aanleiding was voor het gedrag van de diender, bijvoorbeeld toen hij en zijn gezin in hun privésfeer werden bedreigd, of na het zien van heftige beelden, waarbij collega’s gewond raakten.

Ik besluit deze column met 2 cases. Het kan toch niet de bedoeling zijn dat media, publieke opinie en/of showwereld etc., middels psychologische druk mede bepalen welke straf of maatregel er opgelegd (of juist niet opgelegd) zou moeten worden, of dat de organisatie een voorbeeld zou moeten stellen. Ik kan mij niet aan de indruk onttrekken dat daar in beide cases sprake van is. Oordeelt u zelf.

Casus 1:
Een zogenaamde BN’er beweegt een twaalfjarige jongen die de BN’er volgt op Instagram, ertoe om voor de camera diens geslachtsdeel aan de BN’er (en dus aan al de kijkers van dat moment) te tonen. De BN’er belooft, vergezeld van een eed, die jongen daarvoor een astronomisch geldbedrag. Het jochie gaat op dat verzoek in, en toont zijn geslachtsdeel.

De BN’er laat de jongen vervolgens weten dat het een grap is en dat de jongen geen geld krijgt, waarna de BN’er en zijn kompaan in lachen uitbarsten, een gedesillusioneerde jeugdige fan verder aan zijn lot overlatend. Het fragment wordt vele malen gedeeld en bekeken.Vanaf dat moment belandt het jochie in een leven van eenzaamheid, dat zich kenmerkt door vilein pestgedrag van vriendjes, die niets meer met hem te maken willen hebben. Hij is voor het leven beschadigd.

Maar ook de BN’er loopt schade op, door op deze wijze in de publiciteit te komen. Het zorgt voor veel ophef dat een bekend iemand dit met een minderjarige doet. Op internet worden berichten gevonden die melden dat de BN’er eerder al oneerbare voorstellen zou hebben gedaan aan minderjarige tienermeisjes.
Om de schade te beperken staan er direct diverse talkshows klaar, om de BN’er podium te bieden waarop hij zijn verhaal kan doen.

Dat weerhoudt de politie er overigens niet vanom de BN’er aan te houden voor verhoor. De BN’er wordt uiteindelijk niet vervolgd. Volgens het OM is er weliswaar sprake van een strafbaar feit, maar wordt de zaak geseponeerd omdat het slachtoffer geen baat zou hebben bij een rechtszaak.

Anderhalf jaar later treedt het slachtoffer naar buiten, in een poging om te bereiken dat het pestgedrag zal ophouden. Hij wordt, ook door voormalige vriendjes, steeds uitgescholden voor kankerhoertje, kankerhomo etc. en voelt pijn, pijn, pijn. Ook zijn broertje en zusje ontvangen via sociale media berichten als “Fijn dat het leven van je broertje kapot is”. Het leven is voor hem een hel geworden.

Ondertussen is de BN’er enkele maanden na het voorval al weer op uitnodiging op podia te vinden. In eerste instantie weliswaar beperkt, maar de roep vanuit de showwereld en vanuit het publiek, om hem een zogenaamde tweede kans te gunnen, wordt steeds luider. Inmiddels is hij al weer lange tijd werkzaam in de showbusiness met prachtige aanbiedingen, terwijl zijn slachtoffertje niet meer naar buiten durft en zijn leven in eenzaamheid en met schaamte doorbrengt……

Casus 2:
Een politie-agent van onbesproken gedrag, bezigt als gevolg van een heftige gemoedsbeweging tijdens de aanhouding van een verdachte (een collega die eveneens bij de aanhouding was betrokken, zat een half jaar na de aanhouding nog steeds ziek thuis), een uitdrukking die als racistisch aangemerkt zou kunnen worden. Het Openbaar Ministerie (OM) vervolgt de politie-agent daarvoor.

De rechter volgt uiteindelijk het oordeel van het OM en legt de politie-agent een geldboete op. Daarnaast eist de rechter een financiële schadevergoeding aan het slachtoffer. Over de psychische impact bij de politie-agent, als gevolg van de vechtpartij zelf en de ophef in de media, wordt niet of slechts beperkt gesproken.

Na tweeëneenhalf jaar sinds het voorval tot tevredenheid en zonder beletselen gefunctioneerd te hebben, wordt de politie-agent benoemd als leidinggevende. Er wordt hem een zogenaamde tweede kans gegund.

Verontwaardiging ten top! Diverse gremia, politiek, maar ook individuele zogenaamde BN’ers, kregen via de (al dan niet sociale) media ruim baan om die verontwaardiging te spuien, zonder dat men wist wat de werkelijke aanleiding tot het gedrag van de politie-agent was, en hoe die samen met zijn collega in een uitermate benarde positie was beland, bij een in eerste instantie eenvoudig lijkende bemiddelingsklus.

Mede als gevolg van die ophef werd de tweede kans teruggedraaid.

Platform Bezorgde Dienders
Dolf Mauritz